گفتگو با دکتر علی رفیعی
:: ابراهیم پشت کوهی
علی رفیعی در سال 1338 به عنوان یک فوتبالیست بورسیه گرفت و برای ادامه تحصیل در رشته تربیت بدنی به فرانسه سفر کرد. اما 15 سال بعد به عنوان استادیار دانشگاه تئاتر به ایران آمد. به ریاست تئاترشهر انتخاب گردید و به یکی از مطرح ترین چهره های تئاتر این مملکت شد.
علی رفیعی هر چند به نسبت این سالها بسیار کم کار بوده است اما در بین همین آثار اندک او کارهایی وجود دارند که جزو بزرگترین و درخشان ترین اجرای های تئاتر ایران محسوب می شوند.
رفیعی پس از بازی در چندین فیلم و سریال برای تلویزیون فرانسه و چندین سال دستیاری بزرگانی چون ژرژ ویلسون با کوله باری از تجربه و مدرک دکترای تئاتر و فوق لیسانس جامعه شناسی از دانشگاه سوربن قدم به خاک ایران نهاد.
وقتی پای صحبت علی رفیعی می نشینی می بینی از وضعیت نظام تئاتری ایران در هر دو دوره نالان و ناراضی است. آدم های اهل فن سرکار نیستند و خلاصه هزار و یک مشکل که او را از شرایط موجود تئاتر خسته کرده است.
نگاهی اجمالی به سیر تفکر یرژی گروتوفسکی در روند تئاتر آزمایشگاهی
:: احمد آرام
گروتوفسکی بی‌همتاست. چرا؟ زیرا تا آنجا که من می‌دانم پس از استانسیلاوسکی در جهان هیچ کس ماهیت بازیگری، پدیده و معنی آن و ماهیت و علم فرایند‌های روانی ـ بدنی ـ هیجانی آن را، با چنین ژرفا و کمالی بررسی نکرده است.
پیتر بروک
چیزی که ذهن گروتوفسکی را به خود مشغول داشته بود، جوهره و انرژی پنهان در عضلات ناشناخته بازیگر بود و از این طریق بدن بازیگر با تماشاگر سخن گفت و اگر پیتر بروک با صراحت او را بی‌همتا می‌نامد، به دلیل تجارب علمی او در روند رشد بازیگر است. زمانی که او ضرورت ایجاد یک مرکز تحقیقاتی، در زمینه اعتلا بخشیدن به هنر تئاتر، را اعلام می‌دارد، می‌خواست شرایطی به وجود آورد که تمرکز مطلق روی کار توسط یک گروه کوچک تئاتری را به اثبات برساند. به همین منظور در سال 1359 گروه تئاتر تجربی سیار و بسیار موثر لهستان را با نام تئاتر آزمایشگاهی theater laboratory پی‌ریزی می‌کند و در سال 1966 اولین اجرای خارج از کشور خود را به روی صحنه می‌برد از همان زمان تاثیر ژرف و شگرفی در شخصیت‌های مختلف تئاتری نظیر پیتر بروک کارگردان و جروم رایبنز طراح رقص می‌گذارد.
:: بهزاد صدیقى
در میان انواع تئاتر که به شکل و شیوه ها و در ژانرهای مختلف اجرا می شود ، شاید نوع تئاتر مدرن بیشتر در نمایشنامه نویسی و کارگردانی تئاتر معاصر کشور ما طرفدار داشته باشد . گرایش به این نوع تئاتر از آنجا سرچشمه می گیرد که پدید آورندگان تئاتر (نمایشنامه نویس و کارگردان) کوشش می کنند تا تئاتر خود را با زبان متفاوت و ساختار تازه ای که با زمان معاصر سنخیت داشته باشد ، عرضه کنند. از این رو عنصر تفکر و اندیشمندی در ساختار آثار آنان نقش مهم و به سزایی دارد.
::سیما نهنگ
جشن واره تئاتر در هرمزگان در حالی برگزار می شود که از یک سو می توان خوشحال بود که کارهایی که در این جشن واره قرار است به صحنه بروند قبلا به اجرای عمومی در آمدند ـ این اتفاق از آن جا که در سالهای گذشته کارهایی بودند که با پایان جشن واره با یک اجرا به کار خود پایان می دادند ـ میمون است. اما از سوی دیگر با دیدن کارها و گفت و گو با کسانی که اجراها را دیده اند دیگر باید دندان طمع را از دیدن اثری که مجذوبت کند کشید و پا به سالن گذاشت.
راستی چه شده است که تئاتر امسال فروغ سالهای پیش را ندارد و هر سال باید غبطه سال قبل را بخوریم.
انتخاب چهار اثر آن هم برای جشن واره ی هرمزگان با این پیشینه ی درخشان اگر نه فاجعه لااقل دردناک است.
ادامه مطلب ...و مقایسه ای کوتاه با نمایشنامه ادیپ شهریار اثر سوفکل
:: مهدی عطایی دریایی
فرمانده دانکن، پادشاه اسکاتلند همراه بنکو و مکبث در راه بازگشت از نبرد با سپاهیان «نروژ» با زنان جادوگر برخورد می کنند. زنان جادوگر مکبث را وعده فرماندهی کل و سپس پادشاهی اسکاتلند می دهند اما «بنکو» را نیز سرسلسله پادشاهی بعد از مکبث می خوانند. سرانجام مکبث برای تحقق پیشگویی های جادوگران و به وسوسه و اصرار همسرش «لیدی مکبث» دانکن را در خواب و در شبی که به مهمانی او آمده، به قتل می رساند و چون بعد از قتل دانکن، فرزندان او ملکم و دانلین احساس ناامنی می کنند، می گریزند تا جان خود را نجات دهند. و همین امر موجب می شود که مکبث اتهام قتل پدر را بر گردن آنان بیاندازد.
ادامه مطلب ...